Wonen op historische grond

Het komt niet vaak voor dat je in een nieuwbouwproject kunt wonen op een plek met zo’n rijke geschiedenis als dat van het Kops Kwartier in Nijmegen. Straks staat er een fossielvrije wijk te midden van een groen park, maar vele eeuwen terug was dit de plek waar de stad is ontstaan. Deze locatie in Nijmegen-Oost kennen we nu als het Kops Plateau en maakte ongeveer 2040 jaar geleden deel uit van een serie kampen en nederzettingen van de eerste Romeinen in Nederland. Dit verleden wordt door een archeologisch onderzoek onder de loep genomen. Met resultaat: er zijn nu al veel mooie vondsten gedaan.

In de grond zit ons verleden. De vondsten in de aarde van Nijmegen vertellen ons veel over de stad en haar lange geschiedenis. Door het vinden en ontrafelen van deze vele archeologische resten weten we meer over onze samenleving die zelfs teruggaat tot de tijd van voor de Romeinen. De inzichten die we verkrijgen uit de grond zijn zowel van Nederlands als Europees belang. Het vertelt ons wie we zijn en waar we vandaan komen. De plekken met de rijkste Romeinse historie in Nijmegen zijn Nijmegen west, het moderne centrum en Nijmegen oost. Op deze laatste locatie komt straks het nieuwbouwproject Kops Kwartier. Hier wordt in verschillende fasen archeologisch onderzoek gedaan naar het verhaal van de locatie en vervolgens wordt er een nieuwe toekomst gebouwd op deze historische grond.

Kops Plateau
Je kunt wel zeggen dat het Kops Kwartier onlosmakelijk verbonden is met het verleden. Zo ontleent het zijn naam aan de nabijgelegen Kops Plateau. Het Kops Plateau is samen met de Hunerberg door de UNESCO bestempelt als werelderfgoed. En dat is niet voor niets. Om je een beeld te geven van het rijke verleden, moeten we zo’n 2040 jaar terug in de tijd. Toen vestigden zich de Romeinen op het Kops Plateau. Vanuit hier konden zij namelijk de Waal en het hele gebied tot Arnhem goed zien. Op het Kops Plateau stond een van de meest fascinerende Romeinse bouwwerken in Nederland. In het hier gebouwde fort stond een opvallend gebouw in Mediterrane stijl. Dit had waarschijnlijk de functie van een commandocentrum. Vanuit hier stuurden hoge Romeinse officieren de strijd aan. We weten meer over dit Romeinse verleden door de bijzondere vondsten die zijn gedaan op en buiten het kamp op Kops Plateau. Denk hierbij aan dit grote gebouw en een aantal bijzondere Romeinse gezichtsmaskers.

Legioenskamp op de Hunerberg
Iets verderop - aan de Berg en Dalseweg - zijn eerder al restanten van gebouwen gevonden. Deze dateren uit de jaren 70 tot 100 toen er een nieuw en veel groter legioenskamp kwam op de Hunerberg. De eerste Romeinen die zich in Nederland vestigden hadden hier al een groot kamp van wel 42 hectare gebouwd. Rondom het nieuwe kamp ontstaat er een zogenaamde militaire stad die zich ook tot het Kops Kwartier strekt. 

Na de tijd van het legioenskamp op de Hunerberg gebeurde er eeuwen niets op het Kops Plateau. De Romeinse bewoning verschoof naar het westen toe naar wat we nu kennen als het centrum van Nijmegen. Pas in de 20e eeuw werd het gebied weer in gebruik genomen. 

Het heden
Maar wat betekenen deze historische gebeurtenissen nu precies voor het Kops Kwartier? De kans was groot dat er in de grond van het Kops Kwartier archeologische resten aanwezig zouden zijn. Op de naastgelegen plek zijn namelijk ook al vondsten gedaan. Op dit moment gaan de gefaseerde werkzaamheden van het archeologisch onderzoek verder. Met resultaat: er zijn veel sporen en vondsten aangetroffen.

De vondsten en sporen van het Kops Kwartier
Tijdens het onderzoek in de grond van het Kops Kwartier stuiten de archeologen op diverse verkleuringen in de grond, in de archeologie noemen we dit sporen. Deze sporen zijn waarschijnlijk paalsporen van gebouwen, afvalkuilen en perceelgreppels uit de vroeg-Romeinse tijd. De daadwerkelijke vondsten bestaan voornamelijk uit metalen objecten en Romeinse munten. Het meest verrassend waren een complete pot van aardewerk, een bronzen vruchtbaarheidsamulet en een zogeheten denarius, een zilveren munt van keizer Augustus.

    

Uitdragen van het verleden
Nu vraag jij je misschien wel af: wat doen jullie met deze ontdekkingen? Wanneer er vondsten worden gedaan, worden deze meegenomen, schoongemaakt en gesorteerd. Er wordt gekeken uit welke periode het komt en dan wordt er een rapport over geschreven. Vervolgens wordt het verleden uitgedragen. Denk hierbij aan een plek in het museum of in de centrale hal van het appartementengebouw van het Kops Kwartier. Op die manier kan iedereen meer te weten komen over de rijke historie van deze nieuwe woonplek.

Zie jij jezelf al een nieuwe toekomst bouwen op historische grond? Schrijf je hier in voor het nieuwbouwproject Kops Kwartier en blijf op de hoogte.